ZİYA PAŞA’NIN HAYATI, ESERLERİ / KİTAPLARI, EDEBİ KİŞİLİĞİ
(YAZARLARIN VE ŞAİRLERİN HAYATI)
1825'te
İstanbul'da doğdu, 17 Mayıs 1880'de Adana'da yaşamını yitirdi. Ası ismi "Abdülhamid
Ziyaeddin." Galata Gümrüğü'nde katiplik yapan Erzurumlu Ferideddin Efendi'nin
oğlu. Bayezit Rüşdiyesi'ni bitirdi. Özel derslerle Arapça, Farsça öğrendi. Bir
süre Sadaret Mektub-i Kalemi'nde çalıştı. 1855'te Mustafa Raşid Paşa
aracılığıyla sarayda Mabeyn Katipliği'ne atandı. bu sırada Fransızca öğrendi.
Ali Paşa sadrazam olunca saraydan uzaklaştırıldı. 1861'de Kıbrıs, 1863'te Amasya
Mutasarrıfı ve Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye üyesi oldu. 1865'te Yeni
Osmanlılar Cemiyeti'ne katıldı. Yeniden Kıbrıs'a atanınca 1867'de Namık Kemal
ile birlikte Londra'ya kaçtı. Birlikte Yeni Osmanlılar'ın yayın organı olan
Hürriyet gazetesini yayınladılar. Namık Kemal'in ayrılmasından sonra gazetenin
sorumluluğunu üstlendi. 1870'te Cenevre'ye gitti. Ali Paşa'nın ölümünden sonra
1871'de İstanbul'a döndü.
1872-1876
arasında Şurayı Devlet üyeliği ve maarif müsteşarlığı yaptı. Anayasayı
hazırlayan Kanun-i Esasi adlı kurumda görevlendirildi. 1'inci Meşrutiyet'in
ilanından sonra 1877'de vezir rütbesiyle önce Suriye Valiliği'ne ardından Adana
Valiliği'ne atandı. Adana'da
(bilgi yelpazesi.net)
yaşamını yitirdi. 2'nci Abdülhamit yönetimine karşı özgürlükleri ve meşrutiyeti
savundu. Batılılaşma yanlısı, yenilikçi Tanzimat Edebiyatı'nın öncüleri arasında
yer aldı. Namık Kemal ve Şinasi ile birlikte yeni Türk edebiyatının temellerini
attı.
Tür
edebiyatının kendi geleneğine sahip çıkmasını istedi, şiir ve yazı dilinin
halkın dili olması gerektiğini savundu. Şiirlerinde divan şiir biçimlerini
kullandı ama içerikte hak, adalet, uygarlık, hürriyet gibi temaları işledi.
"Terci-i Bend" ve "Terkib-i Bend" isimli iki şiirinde ise insanın yargısı ve
gerçeği kavramanın olanaksızlığı, Tanrı'nın mutlak egemenliği gibi metafizik
konular üzerinde durdu.
1874-1875'te
Arap, Fars ve Türk şairlerin şiirlerini "Harabat" adlı 3 ciltlik ansiklopedide
topladı.
Eserleri
Zafername
(1868, düzyazı şiir)
Rüya
(ölümünden sonra, 1910)
Veraset
Mektupları (ölümünden sonra 1910)
Eş'ar-ı Ziyâ
(ölümünden sonra şiir, 1881)
Yorumlar
Yorum Gönder